Ҳар куни Япониянинг турли ҳудудларидан унинг шифохонасига мижозлар оқиб кела бошлади. Уларнинг аксари оғир дардга дучор бўлган беморлар эди. Бечораларнинг сўнгги умидлари Калтакесакдан эди. Ҳар қанча куч сарф этмасин, унинг Худо ато этган шифобахш кучи тугамасди.
Нима дейсиз?
Узум донасидаги
Йиғилган лаззатнинг қайдадир боши?
Қаерда бол бўлса, кўз ёши бордир,
Кекса ва озурда боғбон кўз ёши.
Ногаҳон, нимадир қудукқа шалоп этиб тушиб кетди. Ҳамма ҳушёр тортиб, овоз келган томонга ўгирилди. Улар орасида Минни йўқ эди! Ҳеч кимдан шу пайтгача ёмон сўз эшитмаган софдил, қалби булоқ сувидек пок қиздан ному-нишон қолмаганди. Ҳамма қудуқ томон югуриб кетди.
— Вой манави итваччани-ей! Сенга хўжайин бўлишга йўл бўлсин! Сенинг дилингда доим энагангнинг сути ҳокимлик қилиб келади, илойим унинг сути ерга тўкилсин-да! Бу гапларингни эшитиб туриб, менинг ўғлим эмас, деб ўйлаш мумкин.
— Аччиқланманг, отажон. Яхшиси, уни қаерда йўқ қилиш лозимлигини тушунтиринг.
Анатол Филатр ўзининг омадсизлигидан акаси олдида қаттиқ хижолатда эди. Чунки катта Филатр ундан кўра ақллироқ, уддабурон, айёр бўлмаса-да, ишлари гуллаб-яшнаган эди. Катта Филатр бўғма касалига мубтало бўлган, сўққабош эди. Ўзининг «Хаёлга толган бузоқча» фирмаси билан Франциянинг 27 департаментини сут, сариғёғ ва пишлоқ билан таъминларди.
Аксарият одамлар мана бундай ўйлар экан: бу урф-одат фаришталар осмонга шоти қўйиб чиққан, одамлар эса уларни ердан томоша қилган жуда узоқ замонлардан қолган бўлса керак.
Марказий Америка халқлари санъатига бағишланганди: идишлар, сопол ва ёғоч ҳайкалчалар, қуроллар… Жавон ёнида катта ёзув столи жойлашган бўлиб, Эшерга тегишли турли хил маълумотномалар бетартиб ётар, рўпарада яна битта стол бўлиб, унинг устида ёзув машинкаси ва диктофондан бошқа ҳеч нарса йўқ эди.
Ҳатто “Чюокорон” журналида ишдан бўш вақтларида ёзган ҳикояси босилиб чиққанида ҳам унга ҳар бир бетига тўқсон сэндан ортиқ тўлашмасди. Нафсиламрини айтганда, бу пуллар хонадоннинг ижара ҳақи учун ойига беш иен ва нонушта, тушлик ҳамда кечки овқат учун эллик сэндан тўлаш учун бемалол етарди.
Сўзланг ҳисли, шафиқ эканим,
Айтинг менда бор назокатни.
Сўзланг тўкис, баркамоллигим,
Айтинг, ахир, бор ҳақиқатни!
Ахир биз Насрулла билан ойда бир оқшом ҳам учрашмаймиз. Мен жуда банд одамман, менинг ҳам хотиним, болаларим, ташвишларим бор, дея энди эътироз билдирмоқчи бўлиб тургандим… аммо Насрулланинг кўзларидаги ўтинчни кўриб, жавобни чўздим.