Marta o'qildi
Одам ютган балиқ. янги ҳикоя. Саломат Вафо
Осмон тоқида булутларга қорилиб, сўзлар, ҳарифлар,хабарлар учиб юрарди.Бу қоришиқ издеҳомнинг ичида Элёрга аталган хабар ҳам бор эди.Бу оддий сўзлардан иборат билдирги бўлса-да, ёлғизлик жонига теккан одам бўлгани учун Элёр буни йиллаб кутган эди.
”Бундай юрмайлик, учрашайлик”.
Элёрнинг ҳаёти осмонга боғлиқ бўлгани учун у ўз тақдир битиклари билан самода дуч келар эди.У кўпдан буён ҳаётини ўзгартирмоқчи бўлиб юргани учун бор умидларини Орзугулга боғлар эди.Ёши ўттизга етиб ҳаётга бошқача қарайдиган бўлгандан сўнг кўзи фақат Орзуни кўрадиган бўлиб қолган эди. У қизни яхши кўрар, оғир – босиқ одам бўлгани учун бу ҳақида унга бирон маротаба гапирмаган эди.Шу баҳор Оролда уруғ сепиш ишларини битирганидан сўнг,тўғри қизнинг олдига боришни ният этарди.
“Бундай юрмайлик, учрашайлик” сўзларни қайиқда ўтириб ўқиётган йигитнинг бошига гўё бир тонналик юк келиб урилди.У фақат ичининг шувиллаши, қайиқдан учиб биқирлаб сувга чўкиб кетаётганини эслаб қолган эди, халос.Оғзи бурнига сув тўлиб сув ўтлари ўсиб ётган кўл тубига чўкиб кетди.
Қирғоқда кўз очганида атрофида балиқчиларнинг чопиб юрганини,бақир-чақир, “торт-торт” деган сўзларни эшитди.Уни судраб юқорига тортиб чиқаришди. Элёр ҳамиша сарғиш сахро ичида ялтираётган қорамтир кўлни осмондан учоқда уруғларни сепиб қўналғага қайтиб келаётганда кўрар эди.Орол қуригач Сариқамиш кўли ўз-ўзидан улканлашиб кенгайиб кетган эди.Ҳар сафар кўл устидан учаётганда кўлда катта балиқлар сузиб юргандир деган ҳаёлга борар эди.
- Устида чарм куртка бўлгани учун буни хазм қила олмаган.
- Балиқ ичида қанча вақт бўлган,нега у ўлиб қолмаган?.
- Китдай келадиган лаққани одамни қайт қилганини умримда биринчи марта кўришим.
- Ўлмасанг ҳали кўп нарсани кўрасан.
Бирдан қулоғига оламнинг товушлари кирди:қушлар сайрар, сувлар шалоплар, аллақайларда тракторларнинг саси эшитиларди.Қўли билан чарм камзўлини силади. Катта ёқасида учувчилик тўқалари ялтираб турарди. Наҳотки, у шу камзўл туфайли омон қолган.Балки, балиқнинг ичида юраги тўҳтаб қолдимикан?.Ҳаммаси жумбоқ, ҳаммаси сирли.
Элёр ва бошқа учувчилар Орол денгизининг қуриб қолган жойларига самолётда саксовул,тўронғил, созоқ уруғларини сепиб юришган эди.Сариқамиш кўлига дам олишга,балиқ ейишга келган эди.Балиқ ейман деб ўзининг балиққа ем бўлишига бир бахя қолди.Улкан лаққалар қайиқдаги одамлар,қирғоққа яқин ўтлаб юрган ҳайвонларни думи билан уриб сувга қулатар экан.
У аллақандай мўъжиза туфайли тирик қолган эди. 4 март куни у ҳаётда қайта туғилди.
Қаддини кўтариб ўтирган эди.Боши айланиб қайт қилди. Ичидан кўкиш зардобга ўхшаган балиқ иси келадиган суюқлик чиқди.
Элёрни балиқ ютганини эшитган қўналғадаги бошқа учувчилар кўл бўйига етиб келиб уни тиббий пунктга олиб кетишди. Тиббиёт марказида совуқ хонада жун рўмолларга ўралиб ўтирган қирқ ёшларидаги врач аёл учувчининг барча аъзоларини текшириб бирон касаллик белгисини топа олмади.
- Соғлом. Бу гапни биринчи эшитишим. Сариққамишга чўкиб кетган одамларнинг бирортаси тирик қолмаган.Балки, сизни балиқ умуман ютмагандир.Бу ўзингизнинг иллюзиянгиздир.
- Учувчини чарм курткаси борлиги учун лаққа ҳазм қила олмаган.Қирғоқда қайт қилган.Лаққани балиқчилар тутиб олган.
Эшик очилиб врачлар, ҳамширалар ва фаррошларнинг ўнлаган бошлари кўринди. Тиббиёт марказидагилар балиқнинг ичидан чиққан одамни ўз кўзи билан кўришга ошиқишарди.
- Юнус а.с балиқ ичидан чиқиб тирик қолган.
- Сариқамишда ҳам Юнусбалиқлар бор экан-да.
Тамоша талаблар Элёр йўлакка чиққанда ҳам уни ўраб олишди.Кийимларини, қўлларини ушлаб кўришди.
- Лаққанинг ичида кўзингизни очдингизми?.
Эртаси куни Элёр унга қайтадан ҳаёт бахш этган Сариқамиш кўли устини доира ясаб учди.Мотор гувилларди, учоқ силкинарди. Бу ёввоий кенгликларга баҳор келган бўлса ҳам қаҳратоннинг совуғи кетмаган эди.Кулранг ёмғир булутлари кўлнинг узун қамишларига тегай-тегай деб тўп-тўп, паға-паға бўлиб учиб юрарди. Унинг учоқи бирдан булутлар орасидан чиқиб жалваланаётган қуёшга рўбарў бўлди. Булутларга қўшилиб хабарлар, сўзлар, харфлар,шаҳардаги икки хона уйдаги ёлғизлик хотиралари, бошига теккан балиқнинг қуйруғи оғриғи, сув остидан чиқаётган пуфаклардай айланиб учиб юрар эди.
Кучли шамол самолётни тебратар эди.Поёнсиз кенгликларга ўрнашиб олган қиш баҳорга ўрнини бермоқчи эмасди.Шамолнинг ғувиллаши орасида бирдан мияси ёришиб кетди. Бир ҳафтадан буён Устюрт паст текисликларида, Оролдан тортиб Мўйноққача учувчи Элёр Матёқубовни балиқ ютгани ва уни тирик қолганини сўйлашарди. Қандай синоат билан унинг тирик қолгани ҳақида баҳслашишарди.Кумушранг булутлар орасида Орзугулнинг жилмайган қиёфаси тантана этарди.Балки, уни жуда соғингандир.Ана у одамларга аён бўлмаган ҳақиқатни англаб етди. У Орзугулга етишиш учун балиқ ичидан тирик чиққан эди. Телефонда қиз ёзган хабарни охиригача ўқий олмаганди. Бошига тушган зарб билан телефони қўлидан отилиб сувга тушиб кетган эди.
Учоқ яна булутлар ичига кирди. Булутларга қўшилиб хабарлар, сўзлар, харфлар, бошига теккан балиқнинг қуйруғи оғриғи, сув остидан чиқаётган пуфаклардай айланиб учиб юрар эди.
Унинг қаршисида қизнинг жилмайган сиймоси тантана этарди.
5 июль 2022 йил. Тошкент
- - -