Marta o'qildi
Эдна Сент-Винсент МИЛЛЕЙ (1892–1950). Америка шоири. Инглизчадан Карим Баҳриев таржимаси
Эдна Сент-Винсент МИЛЛЕЙ
(1892–1950)
Эдна Миллей - америкалик шоира ва драматург, 1923 йилда Пулитцер мукофотини олган, XX аср АҚШ шеъриятининг энг машҳур шоираларидан бири. Шаклан мумтоз шеърларидаги чуқур ва жасур руҳ унинг фалсафий-ишқий лирикасини оламга машҳур қилди. У Роклендда (Мэн штатида) муаллим оиласида дунёга келган.
Эдна беш ёшидан шеър ёзган. 1912 йилда унинг “Renascence” шеъри «АҚШда йилнинг энг яхши шеъри” деб эътироф этилган. 1917 йилда Нью Йоркка келади ва илк шеърий китобини чоп этади. Ишқ, ҳирс, тан ва руҳ дихотомияси – унинг шеърларида асосий мавзулардир. Шакли классик, аммо мазмуни ўта замонавий бўлган бу шеърлар ҳақида бир мунаққид “у икки аср кесимида туради”, деганди, яъни шаклан - 19 асрда, мазмунан – 20 асрда. Бироз модернизм билан овунган китобхонлар бугунга келиб, яна Эдна Миллей сингари қалб шеърияти томон қайтмоқдалар.
ИЛОҲИЙ ДУНЁ
Илоҳим, мен сендан беркинолмайман!
Сенинг шамолларинг эсар аршингдан!
Туманларинг ёпар далаларингни,
Сенинг ўрмонинг бу – турар қаршимда.
Шу қадар турфаранг, рақс тушар соя,
Тубсизлик устида қора одамдай
Майдаланиб борар қадимий қоя.
Ҳаммаси сеники бўлган Дунёда
Илоҳим, мен сендан беркинолмайман!
Мен бу ўрмонларни биламан дердим,
Гўзал бир ўрмон-да... нима қилибди?!
Бугун – у даҳшатли! Жуда ҳам гўзал!
Бу йил дунё яна ойдай тўлибди!
Ибодат қилади юрагим, қалбим:
Илоҳим, узмагин бирорта баргни,
Бир қушни бўзлатма ногоҳон, Тангрим!
***
Нима деган бўлсам, дедим, эҳтимол,
Лек мен учун дилга яқини шудир:
Бўғоз сувларини тоштирган ёмғир,
Кўрфазда ўтларни тебратган шамол,
Тўлқин қайтишида қолган сув изи,
Қирғоқда чиғаноқ куйлаган куй, сас...
Бу, балким, энг оддий бир манзарадир,
Лекин менга азиз, унутиб бўлмас.
ТУҒИЛМАГАН ГЎДАК УЧУН АЛЛА
«Ухла, ушоққинам, болам, ухлагин,
Тангрим, унга толе сўрайди лабим!»
Менинг яхшигинам, аммо сен ҳали –
Китоб ичидаги бир сиймо каби.
Мен сенга бир дунё қиларман туҳфа!
Лек келмади ҳали туғилмоқ они.
Гўё қор тагида ётар кўмилиб
То баҳор келгунча дил ҳаяжони...
ҚАЙҒУ БИЛАН ҚОНДОШЛИК
Мен охир Ғам ила қондош тутиндим,
У тез-тез уйимда бўлади меҳмон,
Эшикни оҳиста ғичирлатади -
Шамол силагандек хўрсинар айвон.
Райҳон орасидан ўтиб, муаззам –
Қошига чиқаман – гуллар настарин,
Настарин ортида – жилмаяди Ғам.
Гулларни босмайди, келади раҳми.
Менга-чи? Раҳм этмас, мен – унинг аҳли.
Биз энди у билан ҳамроҳ ҳамма вақт.
О, хуш келибсан, Ғам, уйга марҳамат!
***
Севгилим, бир куни эшитсам ногоҳ,
Уйимда қолдириб, дилга солиб ғам,
Худди мени ташлаб кетганинг каби
Бехос кетганингни бу дунёдан ҳам,
Ногоҳ – йўл четида бир одам турса,
Мен-чи трамвайда газет вароқлаб,
Марҳумлар сафида номингни кўрсам,
Асло юбормайман аламдан додлаб,
Сочимни юлмайман, ғамга тўлмайман,
Қўлим синдирмайман, тутмайман мотам.
Секин кузатаман, ана, шошилиб,
Йўлдан шошиб борар бир одам хурсанд -
У одам бўлишинг мумкин эди сен,
Агар тасодифан ўлмаган бўлсанг.
Секин кузатаман, зимдан қарайман,
Лип-лип ўчиб ёнар чироқлар, йўқсан,
Газета ўқийман мен эса ичкин:
Қай тарзда куядан мўйна асралар,
Сочни қандай қилиб турмаклаш мумкин...
Инглизчадан Карим БАҲРИЕВ таржималари
- - -